Cá rằm nấu canh măng chua

Trong những sáng se lạnh của mùa cận tết, đi chợ Cua (Phường 4), gặp lại con cá rằm (còn gọi cá rằm đất), tự dưng như có cả một ký ức một thuở cá đồng ùa về với cảm giác dìu dịu làm sao ấy.

Cái giống cá nhỏ xíu, lại đầy xương nạng nên đâu ai thèm ngó ngàng giữa hàng trăm loài cá ngon, quý lớn nhỏ của miền Tây Nam Bộ thuở xưa. Giờ gặp cá rằm giữa chợ, lại nhớ cái dáng lăn tăn dễ thương của bầy cá có cái chấm đen ở cuối thân hình thoi, thấy nó dễ thương làm sao.

Trước hết là mừng vì giống cá này giờ lại xuất hiện khá nhiều, đến nỗi được chế biến thành chả, để có thể hiện diện trên mâm cơm phố chợ một cách mộc mạc nhưng không kém phần sang trọng.

Cá xay thành chả nên không sợ xương, có thể chiên, nấu canh khổ qua tùy thích. Nhưng, chả cá rằm có thể nấu canh măng chua vào ngày cuối tuần, góp phần “thanh lọc” cho cơ thể nhẹ nhàng sau những ngày... bia, thịt.

Thịt cá được xếp vào họ với các loài cá trắng như: cá dảnh, mè vinh, cá he,... nên thịt rất ngon chỉ tội nó nhỏ lại xương nhiều nên được... “cho qua” trong những lần tát mương, xúc cá. Làm chả không dai bằng cá thác lác, nhưng độ ngọt, độ béo thì không thua gì cá he, cá dảnh.

Chả cá rằm sau khi được ướp gia vị, “phối ngẫu” với măng chua thêm vài quả cà chua, vài cọng rau cần nước hoặc thìa là, tạo nên món ăn kích thích vị giác, tạo lại sự thèm ăn sau một tuần quá nhiều thịt.

Húp muỗng canh tràn vị chua thanh thao nơi đầu lưỡi, cắn miếng chả ngọt bùi vị cá, lại nhớ về những ngày lội ruộng, cá đồng thuở xưa...

Khi tháng ba, tháng tư, mùa mưa bắt đầu hơi già, da bụng lũ cá rằm bắt đầu căng mỏng và rồi cặp trứng nặng dần, nặng dần đến như màu vàng của hàng mấy trăm cái trứng nhỏ li ti ấy muốn hiển lộ ra tới bên ngoài là lúc báo hiệu một mùa mới với cư dân nơi các vùng quê; đó là mùa cá sắp về đồng, mùa mưa già và là mùa cá rằm đẻ trứng tháng năm. 

Bài, ảnh: NGỌC TRẢNG