Làm báo đa phương tiện trong thời đại mới

Tác nghiệp trong thời đại mới. Trong ảnh: Bên cạnh máy quay chuyên nghiệp, phóng viên các cơ quan báo chí trung ương, địa phương còn dùng điện thoại thông minh tác nghiệp. Trong ảnh: Phỏng vấn Giám đốc VCCI chi nhánh Cần Thơ Nguyễn Phương Lam tại cuộc họp phân tích đánh giá chỉ số PCI.

Sự thay đổi và phát triển rất mạnh của công nghệ, đặc biệt là nhu cầu tìm đọc thông tin đa dạng của bạn đọc đòi hỏi báo chí cần có những tác phẩm tốt, đa dạng về nội dung và hình thức trình bày. Thực tế đòi hỏi những người làm báo không chỉ thạo nghề mà còn phải làm chủ công nghệ, tích hợp được các kỹ năng để cho ra tác phẩm báo chí đa phương tiện.

Làm báo đa năng

Tác nghiệp tại cù lao An Bình (Long Hồ) tìm hiểu về vườn chôm chôm của bà con sau hạn mặn, phóng viên trẻ Thúy Hằng- Cơ quan thường trú TTXVN tại Vĩnh Long- sử dụng máy quay, máy ảnh và điện thoại để tác nghiệp. Sau khi trao đổi với nhà vườn, Thúy Hằng tìm chỗ thích hợp để đặt máy quay phim, điều chỉnh đúng khung hình rồi bấm máy phỏng vấn.

Phóng viên Thúy Hằng cho biết: Từ lúc mới vào nghề đã được lãnh đạo cho đi học làm phóng viên “3 trong 1”.

Thường tại một sự kiện, phóng viên sẽ tác nghiệp “3 trong 1”, vừa tạo ra tin nguồn, còn cho ra tin, ảnh và tin truyền hình. Đối với sự kiện nóng thì thông tin này còn cập nhật thông tin liên tục.

Từ nguồn tin này, tùy vào sự kiện mà ban biên tập có cách thể hiện là một tác phẩm báo chí độc lập như tin văn bản, tin- ảnh, truyền hình hay cho ra một tác phẩm đa phương tiện gồm tin, ảnh, video, âm thanh, đồ họa hoặc trình bày megastory, infographic,…

Không chỉ chuyên về một mảng như trước, như phóng viên báo in thì nắm tư liệu, chụp ảnh, viết. Tương tự, phóng viên báo hình thì viết, dựng hình.

Nhưng hiện nay, ngoài phóng viên của các báo cấp Trung ương như: Nhân dân, Thông tấn xã Việt Nam hoặc cấp thành phố nhưng tầm phát hành thì vượt biên giới như Tuổi trẻ,… thì các báo địa phương cũng đang tiếp cận với cách làm báo đa phương tiện.

Tại Báo Vĩnh Long, bạn Nguyên Anh- phóng viên Phòng Báo Điện tử- cho biết: Không chỉ chuyên chụp ảnh, chuyên viết hay quay phim mà cần phải biết thực hiện hết các kỹ năng này. Không chỉ khai thác nắm tư liệu để viết tin, bài mà phải trau dồi thêm kỹ năng viết và dựng video clip nữa,…

Tùy vào sự kiện mà sẽ có sự phối hợp với phóng viên bên mảng báo in để cho ra sản phẩm báo chí của báo in hay các loại hình báo chí đa phương tiện.

Phóng viên Bích Vân- Đài THVL- cũng cho biết: Dù là phóng viên phụ trách viết nội dung nhưng có những lúc dùng điện thoại thông minh để quay. Đó là những tình huống bất chợt mình bắt gặp trên đường đi hoặc đang đi tác nghiệp. Mình có thể quay lại để làm tư liệu và video đó rất quý.

Và từ trên điện thoại, mình xử lý nhanh gọn, xong rồi là chuyển về ban biên tập liền! Đặc biệt, cô thông thạo phần mềm trên di động, có thể dễ dàng tác nghiệp khi viết tin, bởi cài đặt phần mềm đọc lời thành chữ viết.

Từ khi sử dụng phần mềm này thì rất là tiện lợi, gọn nhẹ, chỉ cần một cái điện thoại thông minh (smartphone) là có thể tác nghiệp được rồi.

Đáp ứng nhu cầu đa dạng của công chúng

Nhà báo, ThS.Vũ Thế Cường- giảng viên Khoa Phát thanh- Truyền hình (Học viện Báo chí và Tuyên truyền) cho biết: Có thể thấy, báo chí đa phương tiện không còn gọi là xu hướng, nó đã xuất hiện nhiều năm.

Nhưng hiện giờ đã phát triển mạnh và trở thành một trong những loại hình cực kỳ phổ biến trên thế giới. Vì vậy mà phóng viên đa năng cũng dần trở nên phổ biến ở các cơ quan báo chí hiện nay.

Theo đó, làm báo hiện nay không chỉ dừng lại ở nội dung hay chỉ tập trung ở mỗi hình thức mà phải có mối liên hệ giữa nội dung và hình thức với nhau mới mang lại giá trị và thành công cho tác phẩm.

Theo đó, khi hoàn thành tác phẩm của mình, lúc đó cũng chưa phải là kết thúc quy trình làm báo mà chuyển tải làm thế nào mang được nội dung tác phẩm đến với bạn đọc, làm thế nào bạn đọc thích, tương tác,… làm sao tận dụng tất cả các kênh để truyền tải lại cho bạn đọc như YouTube, TikTok, Gacebook, Switter, Instagram, website,…

Tuy nhiên, nhiều nhà báo đặt vấn đề, để tạo ra sản phẩm chất lượng cao thì việc phải đa dạng về loại hình báo chí liệu có ảnh hưởng đến chất lượng của tác phẩm mà nhà báo đa năng tạo ra và họ có quá tải khi tham dự một sự kiện. Khi đó, phóng viên vừa nắm thông tin, vừa phải chụp hình, quay phim,…

Và khi đang tập trung quay phim cho đủ khung hình thì lại không dễ dàng canh để chớp được khoảnh khắc đắt giá của nhân vật, sự kiện.

Tương tự, khi mải mê nắm thông tin, ghi chép thì phóng viên sẽ khó làm tốt các khâu khác. Khi đã hoàn thành tác phẩm lại cần phải tương tác, chia sẻ với bạn đọc… Tất cả đang đòi hỏi phóng viên phải có sự nhạy bén, học hỏi, trau dồi kỹ năng, linh hoạt thay đổi bản thân mình để có thể phù hợp cái mới.

Theo Nhà báo, ThS.Vũ Thế Cường, bên cạnh đầu tư trang thiết bị, đào tạo nhân lực, thì lãnh đạo cơ quan báo chí phải xây dựng được chính sách chiến lược ngắn, trung và dài hạn và xây dựng được quy chế nội bộ để có thể thúc đẩy, khuyến khích cũng như tạo áp lực cho phóng viên dành thời gian, công sức xây dựng tác phẩm báo chí đa phương tiện.

“Tôi nghĩ một trong những tiêu chí quyết định là sự thay đổi của lãnh đạo, đến đội ngũ phóng viên về con đường, chiến lược phát triển của đơn vị.

Lãnh đạo cơ quan báo chí phải lan tỏa toàn bộ chính sách, chiến lược một cách thống nhất và đồng bộ để tất cả phòng ban, đầu mối, từng thành viên phía dưới hiểu được chính sách chiến lược đó và cùng đồng tâm thực hiện”- nhà báo, ThS.Vũ Thế Cường cho biết.

Nhà báo, ThS.Vũ Thế Cường- giảng viên Khoa Phát thanh- Truyền hình (Học viện Báo chí và Tuyên truyền) cho hay: Tác phẩm báo chí đa phương tiện có sự phối kết hợp của 3- 5 thành phần: chữ viết, hình ảnh, đồ họa, video và các hình thức tương tác khác. Nó liên tục thay đổi hình thức chuyển tải thông tin nhằm giúp bạn đọc có được những giá trị mới thông qua việc cập nhật thông tin trên báo chí.

Bài, ảnh: THẾ HIỀN