Cháo cá trèn
Ở quê tôi, cứ vào cuối đông, đầu xuân lũ cá trèn ngao du về các sông ở miền Trung du và đồng bằng. Cá trèn thuộc loại cá “nhỏ con”, da trơn có màu xanh hay màu xám hoặc hơi nâu, chuyên sống ở thác hoặc nơi nước chảy xiết.
Cá trèn có thân dài, dẹp ngang. Đầu tương đối to, dẹp đứng ở phần mõm. Miệng rộng, có 2 đôi râu ở hàm trên và hàm dưới.
 |
| Thơm ngon bát cháo cá trèn. |
Các lão ngư chuyên câu cá trèn mùa lũ ở quê tôi cho hay, tùy theo hình dáng, kích cỡ, cá trèn có những tên gọi khác nhau như: trèn xanh, trèn lá, trèn mỡ, trèn kết, trèn bầu,…
Trong các loại cá trèn, có thể nói con cá trèn xanh (còn gọi là cá trèn đá) là ngon hơn cả vì thịt nhiều, ngon ngọt, xương mềm và khá giòn. Từ cá trèn, có thể chế biến nhiều món ăn ngon như nấu lẩu, nấu canh chua, nướng, chiên, kho tộ hay kho lá nghệ, lá gừng,...
Cá trèn rất dễ chế biến món ăn. Nếu là cá trèn lá thì lăn bột chiên dầm nước mắm tỏi ớt; còn những con lớn hơn như trèn kết, trèn bầu thì kho với lá nghệ, lá gừng…
Tuy nhiên, món thơm ngon, bồi bổ mà cơ thể dễ hấp thu nhất là món cháo trèn. Cách chế biến như sau: Dùng dao cạo hết chất nhớt trên da cá, sau đó móc mang, làm ruột chỉ chừa lại 2 chùm trứng và rửa sạch để ráo. Sau đó ướp các loại gia vị như gừng giã nhỏ, tiêu bột, bột nêm, hành tím, ớt chín giã giập để 15 phút cho thấm.
Phi dầu ăn với hành tím cho thơm, sau đó đổ cá trèn ướp vào đảo qua, đảo lại vài lần sau đó chêm nước sôi vừa đủ với gạo, hoặc nếp vào nấu khoảng 1 giờ sau thì cháo chín.
Nhắc xoong cháo xuống nêm nếm cho vừa ăn, múc ra bát và thêm tiêu bột, rau thơm. Nhìn bát cháo cá trèn thơm ngon bốc khói với màu trắng ngà của cháo, màu xanh vàng của cá trèn, màu xanh tươi của rau thơm điểm xuyết màu đỏ của ớt trông rất bắt mắt.
Thưởng thức thịt cá trèn mùa lũ rất thơm, ngọt đậm, không xương ngang nên khi ăn thì chỉ việc nấu chín, cầm đầu cá, lấy đôi đũa cặp vào và tuốt một cái, toàn bộ thịt cá đã nằm trong bát, trên đũa chỉ còn cái đầu cá và bộ xương mà thôi.
Không có gì bằng trong tiết cuối đông se lạnh, cả nhà quây quần bên nồi cháo cá trèn thơm lừng bốc khói nghi ngút mà xì xụp húp, cái lạnh sẽ tiêu tan. Thú vị hơn, cá trèn ăn rất lành, rất tốt cho người đang ốm, người già, trẻ con, thai phụ,…
Còn cặp trứng cá trèn khi nấu chín có màu vàng nghệ, tuy nhỏ mà dai, vừa thơm vừa bùi và beo béo, ăn một lần, hương vị khó quên.
Bài, ảnh: TIÊN SA