Bia Chiến thắng Mương Khai- Hiệp Hòa: Được công nhận di tích cấp tỉnh

Ngày 22/12/2020, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với UBND huyện Trà Ôn tổ chức lễ trao bằng xếp hạng Di tích lịch sử cấp tỉnh Bia Chiến thắng Mương Khai- Hiệp Hòa.

Bia Chiến thắng Mương Khai- Hiệp Hòa là di tích lưu niệm sự kiện, tọa lạc tại ấp Ngãi Hòa (xã Hòa Bình- Trà Ôn). Bia là nơi ghi dấu chiến công hiển hách của quân dân Vĩnh Long, Tiểu đoàn 306, đặc biệt là du kích 2 xã Xuân Hiệp và Hòa Bình trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Trận đánh diễn ra vào cuối tháng 3/1967 trên địa bàn 2 xã: Xuân Hiệp (tại Vàm Mương Khai, ấp Hồi Lộc) và Hòa Bình (tại ấp Hiệp Hòa) thuộc huyện Trà Ôn. Lúc này, Sư đoàn 9 chính quyền Sài Gòn với ưu thế pháo 105 và máy bay bắn phá, càn quét vào ấp Hồi Lộc.

Dưới sự chỉ đạo của Quân khu, Tiểu đoàn 306- chủ lực của Quân khu- phối hợp địa phương quân huyện Trà Ôn, du kích 2 xã Xuân Hiệp và Hòa Bình chủ động lên phương án tấn công.

Đêm 25/3/1967, lực lượng chủ lực, địa phương quân, du kích xã Xuân Hiệp, du kích xã Hòa Bình tập kích cụm quân thủy bộ của Sư đoàn 9, tại vàm Mương Khai (xã Xuân Hiệp) giáp xã Tân An Luông (Vũng Liêm) đánh chìm 8 tàu sắt, bắn hư hỏng 1 máy bay khu trục, diệt 250 tên địch, thu trên 100 súng, cơ bản tiêu diệt Tiểu đoàn 2 Trung đoàn 16 và đoàn giang thuyền của địch trên sông Mương Khai.

Ngày 26/3/1967, quân và dân ta chống càn, đẩy lùi 6 đợt tấn công của địch, 2 tiểu đoàn chủ lực của Sư đoàn 9 bị đánh bại, 600 tên địch bị ta tiêu diệt. Lần đầu tiên trong một trận chống càn, ta bắn rớt 9 trực thăng và bắn hư hỏng 3 chiếc khác.

Trận Hiệp Hòa là một trong những chiến công của Tiểu đoàn 306 và quân dân xã Hòa Bình, góp phần đánh bại cuộc tiến công mùa khô lần thứ hai trong cuộc “Chiến tranh cục bộ” của Mỹ.

Để lưu lại dấu ấn chiến công vang dội của quân và dân Vĩnh Long nói chung, quân dân 2 xã Xuân Hiệp và Hòa Bình nói riêng, được sự đồng ý của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, các cựu chiến binh từng tham gia trận đánh cùng Huyện ủy và UBND huyện Trà Ôn quyết định xây dựng Bia Chiến thắng Mương Khai- Hiệp Hòa vào năm 2003 ngay địa điểm diễn ra trận đánh trước đây trên phần đất của ông Phạm Văn Chính, với diện tích 1.296m2 và được hoàn thành, đưa vào sử dụng nhân kỷ niệm 36 năm Chiến thắng Mương Khai- Hiệp Hòa. Năm 2018, Bia Chiến thắng Mương Khai- Hiệp Hòa được cải tạo, nâng cấp.

Bia Chiến thắng Mương Khai- Hiệp Hòa được xây dựng nhằm thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, thể hiện lòng thành kính, tự hào đối với công lao to lớn của các thế hệ cha anh đã không tiếc máu xương đấu tranh vì độc lập tự do của dân tộc, vì bình yên cuộc sống của nhân dân.

Bia đã trở thành biểu tượng oai hùng, góp phần hun đúc tinh thần của nhân dân huyện Trà Ôn vững bước hơn trên con đường xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.

Ngày 11/2/2020, Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long đã ký quyết định xếp hạng Bia Chiến thắng Mương Khai- Hiệp Hòa là Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.

CHIẾN NGUYỄN