Về sông mua cá, về đồng mua cua...
Câu hát ru giữa trưa hè “ầu ơ… gió đưa gió đẩy về rẫy ăn còng… về sông ăn cá về đồng ăn cua… ầu ơ… Bắt cua làm mắm cho chua, gởi về quê nội khỏi mua tốn tiền…” nghe vừa thiết tha vừa nồng nàn vừa gợi nhớ quê nhà xa lắc.
Mà xa lắc thiệt. Bởi giờ đây, lại nghe người nông thôn bức xúc “ai đời ở miệt sông nước ruộng đồng mà đi mua cá mua cua ăn… là sao?” nên “tui đề nghị bà con mình phải có ý thức và phải có sự quản lý làm sao cho con cá, con tép nó có chỗ để sống sót mới được chớ…”
Đó là những câu hỏi, những vấn đề bức thiết từ cuộc sống mà người dân- cử tri miệt ruộng đồng đặt ra. Tôi nói đây là vấn đề lâu dài, là chuyện không thể giải quyết trong một ngày một bữa… Nhưng nói gì thì nói, đây vẫn là nỗi niềm đau đáu không chỉ của người thôn quê mà còn của rất nhiều người- hẳn thế.
Bởi nếu chỉ một lần được về miệt Cà Mau sông nước, thấy con cá thòi lòi bự chảng bằng cổ tay đứa bé, nghênh ngang một mình một hang, rồi thấy cá kèo lội sáng nước giữa sông và thấy cảnh chim trời sà xuống vuông ăn tép, mới chắc chắn “bác Ba Phi… không nói dóc” mà chỉ là cách ông quá đỗi tự hào khi ca ngợi thiên nhiên, sản vật miền Tây giàu có mà thôi.
Ngay trên dòng sông Hậu, sông Tiền, trên những kinh rạch chằng chịt luồn mình qua vườn ruộng, sẽ không thiếu những xóm chài, xóm câu và những câu chuyện bất tận của người quê về cách giăng cá, bắt cua trên đồng cạn, dưới đồng sâu…
Nhưng giờ đây, bởi những con đập thượng nguồn Mekong đang ngăn làm thủy điện hay bởi mùa nước nổi ngày càng ít về và về ít; hay như nhiều người quê bức xúc: cứ thuốc trừ sâu rồi thuốc diệt ốc bươu vàng, cứ lúa quay 3 vụ rồi còn xiệc điện bức tử vầy thì cá tép nào chịu nổi…
Buồn vì thấy môi trường sống của các loài tôm cá miền Tây ngày càng gặp khó, nhưng cũng mừng vì ngày càng gặp nhiều nông dân bức xúc như vầy. Bởi, có bức xúc cũng có nghĩa là đã có nghĩ đến và từ đó, mong rằng chính những nông dân gắn bó với ruộng đồng sông nước ấy sẽ ý thức hơn, để chung tay cùng cộng đồng bảo vệ cho môi trường sinh thái và bản sắc miền
Chớ ở miền Tây mà phải viết lại ca dao “về sông mua cá về đồng mua cua” thì buồn thương lắm!
PHƯƠNG NAM