Bài toán vốn cho nông thôn mới

Dù còn nhiều khó khăn khi triển khai chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2011- 2015, nhưng nhờ sự tập trung chỉ đạo và huy động tốt các nguồn lực, tỉnh đã có 23/89 xã đạt chuẩn NTM (25,8% xã).

Trong thời gian tới, Vĩnh Long cũng không thuộc diện xem xét hỗ trợ ưu tiên nào từ Trung ương. Do vậy, lời giải bài toán vốn cho NTM cũng sẽ cực kỳ khó khăn.

Để đạt chuẩn NTM, cần đầu tư vốn rất lớn từ nhiều nguồn, trong đó vốn dân rất quan trọng.

Hiệu quả sử dụng vốn

Theo Văn phòng BCĐ xây dựng NTM tỉnh, nguồn lực huy động để thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM 5 năm qua của tỉnh đạt gần 3.372 tỷ đồng.

Trong đó, vốn Trung ương hơn 145 tỷ đồng (khoảng 4,3%), còn lại là vốn lồng ghép từ ngân sách địa phương; vốn huy động từ các doanh nghiệp, cộng đồng dân cư; vốn tín dụng và các nguồn vốn khác.

Đặc biệt, trong đó có gần 1.000 tỷ đồng đóng góp từ cộng đồng dân cư qua phong trào thi đua “Vĩnh Long chung sức xây dựng NTM”.

Từ nguồn vốn này, tỉnh đã phân bổ và sử dụng đầu tư cho NTM một cách hiệu quả, góp phần nâng cao tỷ lệ và chất lượng các tiêu chí NTM.

Hiện nay, trong số xã còn lại đã có 13 xã đạt từ 15- 18 tiêu chí và 53 xã đạt từ 10- 14 tiêu chí. Trong này, có 100% xã đạt tiêu chí về quy hoạch; bưu điện; tỷ lệ lao động có việc làm thường xuyên; hình thức tổ chức sản xuất; giáo dục; y tế và 97% xã đạt tiêu chí hộ nghèo.

Song song, tỉnh cũng đã ban hành và hoàn thiện các cơ chế chính sách về huy động các nguồn lực, phân cấp đầu tư nhằm tạo sự chủ động, linh hoạt trong công tác xây dựng NTM giai đoạn vừa qua, góp phần đưa tỉnh Vĩnh Long đạt tỉnh trung bình khá trong khu vực.

Người dân tự dành khoản tiền không nhỏ đầu tư xây sửa tường rào, chỉnh trang nhà cửa vẫn chưa được tổng kết hết.

Cần có nhiều chính sách huy động vốn

Trong năm 2016, Vĩnh Long bố trí tổng nguồn vốn đầu tư xây dựng NTM gần 336 tỷ đồng, phân bổ ưu tiên cho 8 xã điểm với hơn 170 tỷ đồng. Đây là cơ sở để đến cuối năm có thêm 8 xã đạt NTM, những xã còn lại đạt thêm ít nhất 1 tiêu chí.

Yêu cầu là vậy, nhưng nguồn lực này vẫn rất có hạn. Bởi con số 170 tỷ đồng nếu đem chia bình quân mỗi xã cũng chỉ hơn 21 tỷ. Các xã ngoài xã điểm thì phải tập trung vận động, huy động sức dân để phấn đấu đạt thêm ít nhất 1 tiêu chí trong năm nay.

Trong khi đó, người dân nông thôn vẫn còn nghèo, do sản xuất chưa phát triển, riêng năm nay nhiều nơi còn bị ảnh hưởng vì nắng hạn, nước mặn xâm nhập sâu, mùa vụ nuôi trồng thất bát, khiến nguồn thu nhập không tăng, đời sống đang đối mặt nhiều khó khăn.

Ông Trần Văn Hùm ở xã NTM Thành Đông đầu tư hàng trăm triệu đồng phát triển trang trại chăn nuôi dê cho gia đình.

Được vận động, bà con sẵn sàng hiến đất, hoa màu, vật kiến trúc của gia đình để xây dựng các công trình cho hạ tầng kinh tế- xã hội. Vì “ai cũng sẵn lòng hiến đất, góp công và mong sao Nhà nước sớm hỗ trợ kinh phí để đầu tư thi công cho xã mình đạt chuẩn NTM”.

Ông Trương Văn Sáu- Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, Phó trưởng BCĐ xây dựng NTM tỉnh cho rằng, đạt được kết quả vừa qua nhờ chúng ta chủ động làm sớm, làm quyết liệt và làm với phương châm “dân làm, Nhà nước hỗ trợ” và luôn coi trọng vai trò chủ thể của dân trong xây dựng NTM.

Dựa vào chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước, dân chọn phải làm những việc gì cho sát với tình hình thực tế, chính quyền không áp đặt.

Ông Lê Quang Trung- Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh thì cho rằng, trước tình hình khó khăn chung, bao giờ khi chỉ đạo xây dựng NTM ông cũng mong muốn các địa phương cần tận dụng những cơ sở hạ tầng hiện có và nâng cấp nó để đạt chuẩn NTM, nhằm tiết kiệm ngân sách nhà nước và giảm gánh nặng công sức đóng góp của nhân dân.

Ông Phan Nhựt Ái- nguyên Giám đốc Sở Nông nghiệp- PTNT, nguyên Phó BCĐ xây dựng NTM tỉnh, đã phân tích: “Nguồn lực có hạn, nếu không sử dụng tập trung thì không đạt chỉ tiêu về xã NTM như vừa qua. Sắp tới, nếu tiếp tục đầu tư tập trung thì những xã không điểm sẽ rất thiệt thòi.

Nên làm sao xã điểm có đầu tư, ngoài xã điểm cũng được đầu tư; xã được công nhận và xã chưa được công nhận cũng phải có đầu tư”.

Đây là vấn đề cực kỳ khó mà BCĐ các cấp cần nghiên cứu để có lời giải thỏa đáng. Do vậy, cần rà soát lại các chính sách của Trung ương để tổ chức thực hiện cho tốt, qua đó bổ sung một số chính sách của tỉnh nhằm huy động được mọi thành phần kinh tế trong xã hội đầu tư phát triển NTM.

Ông Trần Hoàng Tựu- Phó Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo các ngành và địa phương phải tận dụng tối đa các chính sách của Trung ương và của tỉnh để phát triển sản xuất, tạo môi trường sản xuất kinh doanh tốt cho người dân. Trong đó có các chính sách như hỗ trợ lãi suất, hỗ trợ thương mại, làm thương hiệu,… BCĐ xây dựng NTM các huyện và xã phải hết sức chú ý, không vì nôn nóng mà tự ứng vốn làm trước.

Yêu cầu về vốn cho xây dựng NTM rất lớn và khẩn trương, trong khi dân còn nghèo, nguồn lực vốn lại có hạn, do đó, phải có những chính sách hết sức cụ thể, thiết thực thì mục tiêu 50% xã đạt chuẩn NTM theo lộ trình mới trở thành hiện thực.

Bài, ảnh: TRẦN ÚT