Cần trữ ngọt ngay từ bây giờ

Theo Viện Khoa học thủy lợi Miền Nam, từ giữa tháng 2, mặn có khả năng xâm nhập sâu và nguy hiểm. Do đó, các địa phương cần phải tích trữ nguồn nước ngọt tối đa ngay từ bây giờ khi ngoài sông nguồn ngọt vẫn xuất hiện khá thuận lợi, đồng thời cần chủ động chuẩn bị kế hoạch phòng chống hạn- mặn.

Viện Khoa học thủy lợi Miền Nam khuyến cáo các địa phương cần phải tích trữ nguồn nước ngọt tối đa ngay từ bây giờ. Trong ảnh: Nhà vườn ở cù lao dài với sáng kiến trữ nước ngọt trong túi nilon ở mương vườn ứng phó xâm nhập mặn.

Theo ông Trần Bá Hoằng- Viện trưởng Viện Khoa học thủy lợi Miền Nam, vào tháng 2, các vùng ở ĐBSCL cách cửa sông 40- 50km sẽ có mặn vượt mức 4‰, đặc biệt từ giữa tháng 2 trở đi, còn khi triều thấp, chân triều vẫn có thể xuất hiện nước ngọt, vùng từ 50km trở vào, mặn 4‰ xuất hiện không thường xuyên, chỉ ảnh hưởng vào các ngày triều cường.

Trong tháng 3- 4, nếu có xả nước thượng lưu, mặn sẽ giảm trở về như tháng 1, 2. Riêng trong tháng 5, nếu không có mưa thì độ mặn trên các cửa sông vẫn còn cao như tháng 4 và có khả năng kéo dài sang tháng 6.

Để đảm bảo nguồn nước ngọt phục vụ sản xuất nông nghiệp, dân sinh những tháng mùa khô năm 2018- 2019, Viện Khoa học thủy lợi Miền Nam khuyến cáo các địa phương ĐBSCL cần phải có kế hoạch triển khai công tác phòng chống hạn, xâm nhập mặn để chủ động ngay từ thời điểm hiện nay.

Theo đó, bên cạnh giải pháp bơm tưới chống hạn, cần có kế hoạch chủ động sản xuất, bố trí mùa vụ chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi hợp lý. Một số khu vực có nguồn nước khó khăn hoặc xa nguồn ngọt cần phải xem xét lựa chọn loại cây trồng chịu hạn, ít sử dụng nước.

Về lâu dài, cần có chiến lược cấp nước ngọt cho các vùng xa nguồn ngọt, trong đó đặc biệt chú ý nâng cấp các kinh chuyển nước ngọt, trạm bơm chân triều.

Ngành chuyên môn lấy mẫu kiểm chất lượng nguồn nước tại một trạm cấp nước nông thôn ở huyện Mang Thít.

Tại Vĩnh Long, dự báo độ mặn dọc sông Cổ Chiên, tại trạm Thanh Bình (Vũng Liêm, cách cửa sông 50km), độ mặn cao nhất trong mùa khô dao động ở mức từ 4- 7‰.

Cụ thể, trong tháng 2 nước ngọt có khả năng xuất hiện thường xuyên, những lúc triều cao mặn vượt trên 4‰. Tháng 3, 4, nguồn nước ngọt rất khó khăn vào những lúc triều thấp, chân triều có khả năng xuất hiện nước ngọt.

Độ mặn tháng 5 sẽ nhỏ hơn dự báo nếu có mưa. Riêng cửa Cung Hầu- sông Cổ Chiên và cửa Định An- sông Hậu, tại các trạm Trung Thành Tây (Vũng Liêm, cách cửa sông 60km), trạm xã An Phú Tân (Cầu Kè- Trà Vinh, cách cửa sông 60km, điểm đo gần với xã Tích Thiện, Trà Ôn- Vĩnh Long) thì nước ngọt có khả năng xuất hiện dồi dào, chỉ những lúc triều cao mới xuất hiện mặn. Dự báo độ mặn cao nhất trong mùa khô tại 2 trạm đo này lần lượt dao động ở mức 3- 6‰ và 1- 3‰.

Để chủ động phòng chống và ứng phó hiệu quả với hạn hán và xâm nhập mặn, đảm bảo cung cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh, ông Trần Hoàng Tựu- Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Phó trưởng ban Thường trực Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh- chỉ đạo các địa phương phải xây dựng kế hoạch phòng chống hạn, mặn xâm nhập, nhất là các huyện Trà Ôn, Vũng Liêm, Mang Thít, trong đó có tính đến biện pháp cấp nước cho sản xuất nông nghiệp và cấp nước sinh hoạt cho người dân; lên kế hoạch vận hành hệ thống công trình thủy lợi và các trạm cấp nước sinh hoạt, đảm bảo chống hạn, ngăn mặn an toàn phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh, đặc biệt ở 2 huyện Trà Ôn và Vũng Liêm.

Bên cạnh, chuẩn bị tốt kế hoạch thực hiện công trình thủy lợi năm 2019, trong đó tập trung nạo vét kinh, rạch nội đồng, chuẩn bị các phương tiện bơm tát chống hạn.

Những vùng không đảm bảo nguồn nước tưới cho suốt vụ, phải thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Tuyên truyền trên hệ thống thông tin đại chúng để các xã và nhân dân biết, chủ động đối phó.

Bài, ảnh: THÀNH LONG