Có một hợp tác xã nông nghiệp "kiểu mới"

Cập nhật, 08:00, Thứ Sáu, 03/12/2021 (GMT+7)
Lúa của Hợp tác xã Nông nghiệp Làng hữu cơ xã Hiếu Thuận.
Lúa của Hợp tác xã Nông nghiệp Làng hữu cơ xã Hiếu Thuận.
Trong khi ở nhiều nơi, có những hợp tác xã (HTX) cần được hỗ trợ mới có thể “tồn tại” nhưng vẫn hoạt động yếu kém, thì ở huyện Vũng Liêm có một HTX nông nghiệp đang có hướng phát triển tốt. Đó là HTX Nông nghiệp Làng hữu cơ xã Hiếu Thuận.
 
Vào cuối tháng 7/2019, HTX ra đời với 24 thành viên, hoạt động chủ yếu là sản xuất 20ha lúa tập trung ở ấp Quang Mỹ (xã Hiếu Thuận) với 3 vụ mỗi năm. Theo báo cáo của Phòng Nông nghiệp- PTNT huyện Vũng Liêm, HTX này được gọi là HTX nông nghiệp “kiểu mới” vì HTX không những hoạt động theo Luật HTX mới 2012, mà còn nhiều điểm mới về tổ chức bộ máy và tổ chức sản xuất.
 
Theo đó, HTX không những thay đổi từ chức danh “ông chủ nhiệm” thành “giám đốc HTX” mà còn là sự thay đổi từ cốt lõi. Vai trò, trách nhiệm, quyền hạn của các thành viên được nâng cao. Cá nhân, hộ gia đình, người lao động và cả người có ít hay nhiều vốn, nếu có nhu cầu, tự nguyện tham gia và tự chịu trách nhiệm về hoạt động của mình theo quy định của pháp luật về HTX.
 
Ban giám đốc (1 giám đốc và 1 phó giám đốc) HTX không hưởng lương và tổ chức quản lý theo kinh nghiệm là chính. Ban sáng lập viên là những lão nông nhiều kinh nghiệm làm lúa, có uy tín tập hợp, phát động tất cả thành viên làm tốt quy trình sản xuất mà HTX đưa ra.
 
Thành viên tham gia HTX góp vốn theo quy định của Điều lệ HTX và hưởng lợi từ việc mua vật tư nông nghiệp rẻ hơn, đầu ra được bao tiêu với giá cao hơn giá thị trường.
 
Chi phí hoạt động của HTX được trích từ 15% kinh phí giao dịch với các doanh nghiệp cung cấp vật tư phân bón, thuốc bảo vệ thực vật hữu cơ cho HTX. Để có kinh phí này, HTX nhờ Liên minh HTX tỉnh Vĩnh Long giới thiệu với Nhà máy Phân bón hữu cơ Long An cung ứng vật tư nông nghiệp. Song song đó, HTX còn liên kết với các doanh nghiệp hỗ trợ về lúa giống và bao tiêu sản phẩm.
 
Điểm mới thứ hai là quan hệ giữa HTX và thành viên là quan hệ bình đẳng, thỏa thuận, tự nguyện, cùng có lợi và cùng chịu rủi ro trong sản xuất, kinh doanh. Thành viên tự mua vật tư đầu vào, thuê dịch vụ, bán sản phẩm làm ra theo cơ chế thuận mua vừa bán. Ban giám đốc HTX không can thiệp trực tiếp vào quyền chủ động sản xuất, kinh doanh của thành viên mà chỉ làm cầu nối giữa HTX với doanh nghiệp, với chính quyền sở tại và đứng ra thỏa thuận, đôn đốc thành viên thực hiện quy trình sản xuất lúa mà HTX thống nhất đề ra.
 
Điểm mới thứ ba, lúa hàng hóa của thành viên sản xuất ra được bán trực tiếp cho các doanh nghiệp đã ký hợp đồng với HTX mà thành viên không phải trích nộp lại cho HTX. Doanh nghiệp đang ký hợp đồng với HTX thu mua lúa hàng hóa của thành viên là Công ty TNHH Lương thực Master Ruma (xã Song Phú- Tam Bình).
 
Giá lúa mà doanh nghiệp hợp đồng bao tiêu cho HTX là 9.000- 10.000 đ/kg đối với giống lúa tím Nhật và 8.000 đ/kg giống lúa trắng được sản xuất theo hướng hữu cơ. Hợp đồng được ký hàng năm, nếu giá thị trường tăng thì sẽ thương lượng lại theo hướng có lợi cho nông dân. Với giá lúa bao tiêu trên thì bình quân 3 vụ lúa sản xuất theo hướng hữu cơ, thành viên HTX lời 50- 60 triệu đồng/ha/năm, cao hơn sản xuất lúa thường ngoài HTX 15- 20 triệu đồng/ha/năm.
 
Theo báo cáo của HTX, qua 2 năm hoạt động, tuy có những lúng túng trong cách quản lý nhưng đến nay đã ổn định. Thành công đầu tiên của HTX phải kể đến thắng lợi của vụ lúa Thu Đông năm 2019 (năng suất 5 tấn/ha, giá bán 10.000 đ/kg, doanh thu 5 triệu đồng/công, lợi nhuận trên 2,6 triệu đồng/công) và vụ Đông Xuân 2019- 2020 (năng suất 7,5 tấn/ha, bán 8.000 đ/kg, doanh thu 6 triệu đồng/công, lợi nhuận trên 4 triệu đồng/công). Nhiều hộ dân lân cận thấy hiệu quả rõ ràng nên xin tham gia HTX khá nhiều, diện tích sản xuất tăng lên 50ha với 50 thành viên.
 
Và điểm mới đặc biệt ở đây là HTX Làng hữu cơ Hiếu Thuận là sản xuất lúa hoàn toàn theo hướng hữu cơ. Trong 2 vụ Thu Đông 2019, Đông Xuân 2019- 2020, nông dân trong HTX đã mạnh dạn sản xuất thử nghiệm 35ha với 2 giống lúa nhập nội (MS 2019 Master-Ruma hay Master tím than và MS 2019 Master trắng sữa) và được doanh nghiệp Master Ruma bao tiêu 100%.
 
Năng suất lúa tương đương với các loại giống trồng phổ biển gần khu vực sản xuất của HTX. Giá lúa được bao tiêu khá cao: 7.000 đ/kg lúa MS 2019 Master trắng sữa và 9.000 đ/kg lúa Master tím than. Lợi nhuận cao hơn sản xuất vô cơ 2,5 lần, nông dân rất phấn khởi. 
 
Đặc biệt, do sản xuất theo hướng hữu cơ nên môi trường ở đây được cải thiện đáng kể, đồng ruộng có cá, có cua,… Bà con còn giảm lượng giống, cấy thưa, dùng thuốc sinh học bảo vệ thiên địch,…
 
Theo Phòng Nông nghiệp- PTNT huyện Vũng Liêm, sở dĩ HTX phát triển tốt là vì có hướng đi riêng. Dựa vào lợi thế là vùng đất chuyên trồng lúa, thành viên là những nông dân có kinh nghiệm và có hạ tầng đồng ruộng thuận lợi (thủy lợi, giao thông khép kín, chủ động tưới tiêu,...) nên HTX mạnh dạn sản xuất lúa theo hướng hữu, thân thiện với môi trường và đã thành công. 
Bài, ảnh: MỸ TRUNG